Forensische zorg

Personen met een psychische stoornis of psychiatrische aandoening komen in aanmerking voor forensische zorg (geestelijke gezondheidszorg) wanneer ze een strafbaar feit hebben gepleegd en onder toezicht staan van een rechtsprekende instantie of wetgever. Kenmerkend voor forensische zorg is het vaststellen, terugdringen en controleren van delictrisico’s in een meer of minder beveiligende setting. De behandeling dient bij te dragen aan het terugdringen van die risico’s. Periodiek wordt per patiënt een risicotaxatie uitgevoerd om een actuele inschatting van het resterende delictgevaar te maken.

Varianten forensische zorg

De forensische zorg vindt plaats gedurende een door de rechter opgelegde maatregel of detentie. De forensische zorg kan klinisch, ambulant of in een vorm van beschermd wonen plaatsvinden.

  • Klinisch kan de forensische zorg worden gerealiseerd binnen een zeer hoog beveiligde instelling (niveau 4), zoals een forensisch psychiatrisch centrum (FPC) of Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC).
  • Ook kan forensische zorg plaatsvinden in een hoog  beveiligde setting (niveau 3). Dit gebeurt in een (niet-justitiële) forensische psychiatrisch kliniek (FPK). Soms volstaat een setting met een gemiddeld beveiligingsniveau, zoals in een forensisch psychiatrische afdeling (FPA).
  • Instellingen  voor beschermd wonen kennen een laag tot zeer laag beveiligingsniveau.

Zorginstellingen

Het ministerie van Justitie en Veiligheid koopt de forensische zorg in bij zorginstellingen. Bij deze zorginkoop hanteert het ministerie prestatie-indicatoren die indicatief zijn voor de kwaliteit en effectiviteit van forensische zorg. De speerpunten voor de (inkoop van) forensische zorg betreffen voldoende capaciteit van zorg, de ‘juiste patiënt op de juiste plek’, kwalitatief goede forensische zorg, verantwoorde instroom, doorstroom en uitstroom en een goede aansluiting van forensische zorg naar reguliere zorg. Om dit te bereiken dienen de verschillende zorgaanbieders goed samen te werken. Op die manier kunnen patiënten op een geleidelijke en verantwoorde manier terugkeren naar de maatschappij.

Toetsingskaders

Hoe houdt de Inspectie Justitie en Veiligheid toezicht op de forensische zorg? Wat zijn de normen waaraan instellingen worden getoetst? De antwoorden op dit soort vragen staan in de toetsingskaders.