Hoe verloopt de onderlinge samenwerking van organisaties in de jeugdstrafrechtketen, hebben veiligheidsregio’s inzicht in hun eigen functioneren, hoe is het gesteld met de expertise van de politie ten behoeve van de aanpak digitale criminaliteit en de effectiviteit van digitale opsporing, hoe voert de NCTV zijn taken uit onder de nieuwe Wet coördinatie terrorismebestrijding en nationale veiligheid? Dit zijn enkele toezichtacties die Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) benoemt in haar Werkprogramma 2026.
Het werkprogramma biedt inzicht in waar de Inspectie JenV haar toezicht in 2026 op gaat richten. Het is het resultaat van (doorlopende) risicoanalyses in het licht van de strategische speerpunten van de Inspectie JenV. In overeenstemming met het Meerjarenperspectief 2025-2028 houdt de Inspectie JenV bij haar toezichtactiviteiten nadrukkelijk rekening met de context waarbinnen organisaties hun taken uitvoeren en heeft daarbij specifieke aandacht voor het thema digitalisering. Verder houdt de Inspectie JenV rekening met het effect dat organisaties proberen te bereiken en heeft daarbij oog voor mensen in een kwetsbare positie en de weerbaarheid van de samenleving. We maken scherpe keuzes, omdat we niet op elk gesignaleerd risico kunnen reageren.
Focus op context
Organisaties in het JenV/AenM domein hebben te maken met steeds veranderende omstandigheden. Die vergen veel van hun aanpassingsvermogen. Effectieve samenwerking is daarbij van groot belang. De Inspectie JenV verkent daarvoor in 2026 in navolging van de eerdere rapportage hoe de samenwerking tussen onderdelen van de jeugdstrafrechtketen zich ontwikkelt. Ook zal de inspectie als toezichthouder op het stelsel bewaken en beveiligen de samenwerking tussen de KMar en de politie op operationeel niveau onderzoeken. Verder start zij een verkenning naar het inzicht van veiligheidsregio’s in hun eigen functioneren, zodat zij zich goed kunnen voorbereiden op grootschalige crises en rampen.
Aandacht voor digitalisering
De snelle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering raken alle organisaties in het domein van JenV/AenM. Hiermee omgaan vergt een grote mate van wendbaarheid van deze organisaties. Tegelijkertijd biedt digitalisering mogelijkheden voor innovaties die de uitvoering versimpelen of versnellen. In dat verband zijn er zorgen over het gebruik van algoritmes en Artificial Intelligence (AI) in de uitvoering. Digitalisering brengt nieuwe vormen van criminaliteit met zich mee. In 2026 onderzoekt de Inspectie JenV welke expertise de politie heeft om digitale criminaliteit aan te pakken.
Focus op maatschappelijk effect
Mensen die te maken krijgen met een organisatie in het domein van JenV/AenM zijn bijna altijd afhankelijk van de taakuitvoering van die organisatie. Als de kwaliteit van de dienstverlening slecht is raakt dat iemand die daarvan afhankelijk is extra. De Inspectie JenV heeft hier expliciet aandacht voor in al haar toezichtactiviteiten en bij uitvoerbaarheid- en handhaafbaarheidstoetsen bij nieuwe wet- en regelgeving. Daarom blijft de Inspectie JenV bijvoorbeeld risico’s monitoren bij haar toezicht op de opvang van asielzoekers, toelating en naturalisatie, toegang en toezicht en de terugkeer van vreemdelingen naar hun land van herkomst. Kwetsbare groepen, waaronder kinderen in de noodopvang, krijgen bijzondere aandacht. Ook vorderingen van incassodienstverleners kunnen grote impact hebben op het leven van mensen, daarom blijft het meldpunt waar mensen melding kunnen maken van misstanden bij en/of overtredingen door incassodienstverlener, ook in 2026 actief.
Oog voor een weerbare samenleving
De risico’s die op onze samenleving afkomen zijn steeds groter, langduriger, complexer en meer met elkaar verweven. De Inspectie JenV kijkt naar de manieren waarop de organisaties in het domein van JenV/AenM de samenleving voorbereiden op crises. In 2026 bekijkt de inspectie hoe het is gesteld met de dekkingsplannen van de Veiligheidsregio’s voor de inzet van de brandweer. De samenleving is ook kwetsbaar voor georganiseerde criminaliteit. De Inspectie JenV kiest ervoor om in 2026 het intelligenceproces van de politie te onderzoeken bij de bestrijding van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit.