Rapport 'Afhandeling in beslag genomen drugs' uitgebracht

Uniforme implementatie van verbetermaatregelen uit 2007

Aanleiding en doel

De Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (Inspectie OOV) en de Rijksauditdienst (RAD) toetsen op verzoek van de ministeries van BZK en van Justitie de implementatie en naleving van een aantal maatregelen om een zorgvuldige afhandeling van inbeslaggenomen drugs (het drugsbeslag) te bevorderen.

Deze verbetermaatregelen (Officiële publicatie | 12-05-2010 | pdf-document, 24 KB) zijn in oktober 2007 afgekondigd door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de minister van Justitie.

De Rijksauditdienst (RAD) is bij de toetsing betrokken vanwege haar ervaring met het doorlichten van de bedrijfsvoering van organisaties en haar actieve betrokkenheid bij het KLPD als onderdeel van het ministerie van BZK.

Resultaten toetsing fase 1

De eerste fase van het onderzoek is in de eerste helft van 2009 uitgevoerd. Daaruit bleek dat het model-protocol waarmee de verbetermaatregelen uniform geïmplementeerd moesten worden, nog niet compleet was en dat hierin een aantal risico’s nog onvoldoende was afgedekt. Verder bleek van die risico’s landelijk nog geen overzicht en analyse beschikbaar te zijn.  De regiokorpsen hadden dit model-protocol pas in maart 2009 ontvangen. De meeste korpsen gaven rond de zomer van 2009 aan dat de verbetermaatregelen nog niet waren doorgevoerd.

Zie voor alle bevindingen, conclusies en aanbevelingen het (deel)rapport van de eerste fase ‘Afhandeling van in beslag genomen drugs; Fase 1 – Randvoorwaarden voor verbetering’.  Het rapport is begin november 2009 gepubliceerd en is per brief  aangeboden aan de politiekorpsen, het OM en andere belanghebbenden.

Toezeggingen naar aanleiding van het rapport

Het KLPD is al in september 2009 gestart met het aanpassen van het model-protocol voor eigen gebruik. De Raad van Korpschefs i.o. (RKC i.o.) heeft toegezegd om ultimo januari 2010 te voorzien in een (aangepast) model-protocol voor de regiokorpsen.

Gelet op deze  initiatieven en toezeggingen hebben de Inspectie OOV en de RAD de korpsen graag in de gelegenheid gesteld om de benodigde maatregelen te nemen vóórdat zij worden getoetst. Het onderzoek is aangekondigd in het voorjaar van 2010 en de rapportage zou vóór de zomer van 2010 gereed zijn.

Stand van zaken voorjaar 2010

De toezeggingen vanuit de RKC i.o. om met een vernieuwd en aangepast protocol te komen zijn niet nagekomen. Nu, twee en een half jaar na de afkondiging van belangrijke verbetermaatregelen voor de afhandeling van in beslag genomen drugs, bestaat er dus nog steeds geen zicht op een uniforme implementatie hiervan.

Enkele korpsen hebben aan de hand van de risicobeschouwing in het onderzoeksrapport voor het drugsbeslag in de korpsen al wel hun eigen protocol aangepast en hebben laten weten dat zij in de loop van 2010 voldoen aan de vereiste maatregelen. Dit is bij het achterwege blijven van een model-protocol positief, maar de gewenste uniformiteit wordt hiermee niet bereikt.

De RKC i.o. is aangesproken op het niet nakomen van de toezeggingen en is nadrukkelijk verzocht om alsnog met voorrang te voorzien in een adequaat model-protocol en zorg te dragen voor een spoedige implementatie daarvan in de regiokorpsen. De voorzitter van de RKC i.o. is gevraagd om deze implementatie te monitoren en de Inspectie OOV en de RAD op de hoogte te houden van de stand van zaken. Eind 2010 moeten de zaken op orde zijn. De regiokorpsen zijn eind mei 2010 per brief over de stand van zaken geïnformeerd. Ook de ministers van BZK en van Justitie zijn op de hoogte gesteld.

Risicoanalyse voor het drugsbeslag en normenkader voor het onderzoek

Tijdens fase 1 van het onderzoek is ook een concept-normenkader voor het onderzoek in de politiekorpsen opgesteld en een concept risicoanalyse voor het drugsbeslag. De risicoanalyse is bedoeld als aanzet voor verdere invulling door de landelijke (koepel)organisaties en voor de eigen (aanvullende) risicoanalyse van de politiekorpsen.

Het concept normenkader met daarin de risicoanalyse is in oktober 2009 voor commentaar gestuurd aan onder meer de RKC i.o, het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), het OM, de Expertgroep beslag van politie Nederland en het KLPD. Van de RKC i.o. en het OM is geen reactie gekomen. Het ontvangen commentaar is in de versie van mei 2010 van het normenkader verwerkt. Hieronder kunt u het normenkader (ook een bewerkbare versie) downloaden.

Nieuwsbrief IOOV, jaargang 9, nummer 2

In mei 2010 constateerde het hoofd van de Inspectie OOV in een brief aan alle politiekorpsen dat de toezegging van de Raad van Korpschefs i.o. in 2009 over het beschikbaar stellen van een model-protocol voor de afhandeling van in beslag genomen drugs, niet was nagekomen. In de brief werd aangedrongen met voorrang te voorzien in dit model en zorg te dragen voor een spoedige implementatie in de regiokorpsen. Eind oktober 2010 was hiervan nog steeds geen sprake.

Een van de regio's die direct na het uitkomen van het inspectierapport in oktober 2009 wel met verbeteringen begon, is de regio Limburg Zuid. Wiel Lempers, korpscoördinator Beslag, zegt daarover: 'Wij hebben de eer dat het Joint Hit Team in ons grensgebied met veel partijen drugs en hennepplantages te maken heeft. Dat is voor ons een belangrijke reden om de onvolkomenheden in het proces van afhandeling snel aan te pakken. Wij wilden het model-protocol niet afwachten en zijn meteen gestart.'

Ook in de politieregio Brabant Zuid-Oost heeft projectleider Beslagbeheer Cor de Visser niet stilgezeten. Hij heeft in de eerste week van oktober 2010 het nieuwe protocol voor drugsbeslag in zijn regio afgerond. Hij heeft daarbij samengewerkt met Jan Braam (politieregio Utrecht) en Peter van der Erp van de Koninklijke Marechaussee. 'Volgens mij hebben we hiermee een goede basis om transparant en integer het hele traject vanaf het in beslag nemen van drugs tot en met het vernietigen daarvan op te pakken. Die transparantie is ook voor kleine hoeveelheden drugs van belang en draagt bij aan bescherming.'

Lees meer in het artikel in de Nieuwsbrief Inspectie OOV, jaargang 9, nummer 2 op de pagina's pagina 18 t/m 20. (NB Staat nog niet op de website)

In het rapport ‘Afhandeling in beslag genomen drugs’ vindt u een gedetailleerdere weergave van de bevindingen van de Inspectie.