Inspecties publiceren Jaarbeeld 2015 Landelijk Toezicht Jeugd

Op grond van de Jeugdwet voeren de inspecties Jeugdzorg, Gezondheidszorg en Veiligheid en Justitie het landelijk toezicht uit op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en jeugdreclassering. In het Jaarbeeld 2015 doen de drie inspecties voor het eerst gezamenlijk verslag van hun activiteiten en bevindingen in het jeugddomein. Aan de orde komen de verschillende onderzoeken die in 2015 door de inspecties zijn afgerond, de meldingen van calamiteiten en signalen die zij ontvingen en de wijze waarop de samenwerking tussen de inspecties gestalte krijgt.

In 2015 werden zowel thematische als instellingsgerichte onderzoeken uitgevoerd en afgerond. Een thematisch onderzoek betrof bijvoorbeeld het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. In 2015 werd bij 24 instellingen voor jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering nagegaan of de instellingen op dit punt adequaat handelen. In nagenoeg alle bezochte instellingen handelen professionals adequaat bij (vermoedens van) seksueel grensoverschrijdend gedrag. Verder besteedt het overgrote deel van de instellingen structureel aandacht aan een gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen.

Gezinshuizen

Uit een eerste onderzoek naar het groeiend aantal gezinshuizen komt naar voren dat de verdeling van verantwoordelijkheden tussen de plaatsende instelling en het gezinshuis niet altijd duidelijk is. Verder zijn knelpunten geconstateerd in de sfeer van deskundigheid, medicatieveiligheid en cliëntenpositie. Deze punten zijn voor de inspectie aanleiding om in overleg te gaan met beroepsverenigingen, belangen/branchevereniging, franchiseorganisaties en keurmerkorganisatie en hen te stimuleren veldnormen en richtlijnen te ontwikkelen waardoor gezinshuisouders meer worden ondersteund bij het verder verbeteren van de kwaliteit van de jeugdhulp in gezinshuizen.

Verantwoorde hulp voor jeugd

In het kader van het instellingsgerichte onderzoek werd in 2015 onder meer onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de hulp bij elf jeugdhulpaanbieders. Dit gebeurde op basis van het Toetsingskader verantwoorde hulp voor jeugd. Over het algemeen voldoen de instellingen aan de verwachtingen van het toetsingskader. Kritisch zijn de onderzoeken over het zicht dat instellingen moeten houden op de veiligheid van kinderen en het beperken van de veiligheidsrisico’s. Voorts werden onderzoeken verricht naar o.a. Halt-afdoening, justitiële jeugdinrichtingen, nieuwe toetreders (aanbieders van jeugdhulp), de opvang van alleenstaande, minderjarige vreemdelingen en de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Melding calamiteiten en signalen

Sinds 1 januari 2015 worden alle meldingen van calamiteiten en geweld beoordeeld door een gezamenlijke commissie van de inspecties Jeugdzorg, Gezondheidszorg en Veiligheid en Justitie. Aangezien de werkingssfeer van de Jeugdwet breder is dan die van de voormalige Wet op de jeugdzorg, is een vergelijking van de jaren 2014 en 2015 in beperkte mate mogelijk.

In 2015 werden in totaal 210 meldingen ontvangen. Beperken we dit tot het toezicht van de Inspectie Jeugdzorg, dan is sprake van een lichte daling ten opzichte van 2014. Ook bij de signalen van burgers en professionals is sprake van een lichte daling ten opzichte van 2014.

Samenwerking inspecties in sociaal domein

Vijf rijksinspecties werken al langere tijd samen bij het onderzoek in het jeugddomein op lokaal niveau. Zo werd in 2015 onderzoek verricht naar onder meer de toegang tot de zwaardere/intensievere vormen van jeugdhulp, het signaleren van onveiligheid, en de zorg voor gezinnen met geringe sociale redzaamheid. Daarnaast werd onderzoek verricht naar calamiteiten in Groningen en Amsterdam. In lijn met de decentralisaties in het bredere sociale domein hebben de inspecties hun samenwerking verder geïntensiveerd en hun onderzoeksterrein inmiddels verbreed naar het sociaal domein.